Klezmerzy i lautarzy

Inicjatorką i pomysłodawczynią festiwalu Warszawa Singera, jest Gołda Tencer, aktorka i reżyserka, od lat związana z Teatrem Żydowskim w Warszawie, prezes fundacji Shalom - głównego organizatora imprezy.

- "Festiwal przywraca pamięć o przedwojennej, żydowskiej "Warsze", sławionej przez Isaaka Singera w licznych opowiadaniach i powieściach (...). Kultura jidysz powraca poprzez przedwojenne filmy i współczesne spektakle, warsztaty tańca i piosenki, warsztaty wycinanki żydowskiej, ceramiki i kaligrafii hebrajskiej, wykłady i tematyczne grupy dyskusyjne. Zdajemy sobie sprawę z tego, że festiwal nie jest w stanie zrekonstruować dawnej rzeczywistości, przywrócić tym miejscom ich dawnej świetności, ani zatrzymać tu ich dawnego klimatu. Mamy jednak głęboką nadzieję, że wszelkie tego typu inicjatywy mogą przyczynić się do tego, aby przetrwała pamięć o żyjącej tu niegdyś licznie społeczności żydowskiej" - czytamy na stronie organizatora.

Festiwal zwykle trwa tydzień, a większość wydarzeń koncentruje się w centrum miasta - wokół ulicy Próżnej i Placu Grzybowskiego, znajdujących się na terenie dawnej dzielnicy żydowskiej. W tym roku przypada jubileuszowa, X edycja imprezy. Wystąpi na niej, oprócz światowych sław klezmerskiego jazzu, soulu i wybitnych kantorów, wyjątkowo dużo artystów ze sceny etno i folk.

I tak na początku festiwalu, we wtorek, 27.08, gościnnie z Tomaszem Stańko zagrają klezmerzy z Kroke. W kolejne dni będzie można m.in. wybrać się z bałkańską Tsigunz Fanfarą Avanturą na muzyczny spacer po dawnej dzielnicy żydowskiej (30.08) oraz po Nowej Pradze (31.08). Znani z wielu grup muzycy folkowi, Robert Lipka (Swoją Drogą) i Marta Maślanka (Zespół Polski) znajdą się również w składzie zespołu Olgi Mieleszczuk - artystki, która 28.08 w klubie Mamele zaśpiewa pieśni Żydów z Polesia. Ostatniego dnia festiwalu, 1.09, na kameralnym, improwizacyjnym koncercie wystąpi, znana miłośnikom etno w kraju i zagranicą, Maria Pomianowska z gitarzystą Dimą Gorelikiem (świetne koncerty na Skrzyżowaniu Kultur w 2012 r.).

Nie sposób nie wspomnieć o jednej z gwiazd, która na pewno będzie główną atrakcją Nocy Klezmerów 31.08 - zespole The Other Europeans (na zdjęciu powyżej). W skład powstałej w 2008 roku supergrupy wchodzi czternastu znakomitych muzyków klezmerskich i romskich lautarów. Do tych ostatnich należą m.in. Kalman Balogh (Węgry) - cymbały węgierskie, Marin Bunea (Mołdawia) - skrzypce, Csaba Novak  (Węgry) - kontrabas, Petar Ralchev  (Bułgaria) - akordeon, Adrian Receanu (Francja) - klarnet i Adam Stinga (Mołdawia) - trąbka. Ta formacja, założona i kierowana przez światowej sławy pianistę i kompozytora, Alana Berna stara się przywrócić wielowiekową tradycję współpracy między społecznościami żydowskimi i romskimi mieszkającymi przed wojną na terenie Mołdawii.

Wielu wrażeń i etno-folkowych akcentów na pewno nie zabraknie również na finałowym koncercie 1.09 na Placu Grzybowskim. Na festiwalowej scenie wystąpi artysta łączący muzykę gospel z bluesem i soulem - Joshua Nelson, znany fanom polskiej klezmerki zespół Cukunft oraz artystka, której choć bliżej do jazzu, soulu i r’b, w latach 90 stała się gwiazdą polskiego pop-etno - czyli Kayah.

Z okazji jubileuszowej edycji festiwalu wydana została składanka - "Balkan & Jewish Collection", na której również znajdziemy utwory gwiazd world music, m.in. Taraf de Haidouks, Fanfare Ciocarlia, Mahala Rai Banda oraz polskich wykonawców - Čači Vorba i Klezmafour.

Szczegółowy program festiwalu dostępny jest na stronie organizatora.

X Festiwal Warszawa Singera, 24.08-1.09.2013, Warszawa