Mandolina

Typowa mandolina ma cztery pary strun strojonych w kwintach jak skrzypce (gdae). Początkowo mandolina służyła do grania plektronem (kostką) linii melodycznej, najczęściej techniką tremolo, przy akompaniamencie gitary. Nie była zbyt poważnie traktowana przez muzyków klasycznych, natomiast rozpowszechniła się w Europie jako instrument ludowy. Prawdziwy rozwój mandoliny jest związany z emigracją do USA, gdzie ten niepozorny instrument został doceniony przez muzyków grających blues czy country. Ojcami współczesnej mandoliny są amerykańscy lutnicy Orville Gibson i Lloyd Loar. Pierwszy, zainspirowany budową skrzypiec, opatentował w 1898 r. nową konstrukcję mandoliny - wypukła płyta rezonansowa i taki sam tył wzmocniły dźwięk instrumentu. Kilka lat po śmierci Gibsona pracujący dla założonej przez niego firmy konstruktor Lloyd Loar zaprojektował w 1922 r. serię instrumentów z "skrzypcowymi" otworami rezonansowymi tzw. "efami". Były wśród nich mandoliny oznaczone symbolami A5 (obecnie najbardziej popularny model) oraz F5 (uznawana obecnie za najlepszy model). Jej kształt jest kopiowany przez setki najlepszych lutników i znany wśród muzyków na całym świecie.

Nowy instrument oznaczał również nowe techniki gry. Największe zasługi w tym kierunku miał Bill Monroe (1911-1996), amerykański wirtuoz, który stworzył nowy styl w muzyce folkowej - bluegrass (nazwa pochodzi od gatunku trawy rosnącej w jego rodzinnym stanie Kentucky). Cechą charakterystyczną mandoliny w tym stylu jest stosowanie wielu nowych technik (crosspicking, chopping, double stops) zainspirowanych innymi instrumentami (banjo, gitara, skrzypce) a przede wszystkim wirtuozerska gra solo. Mandolina w ten sposób stała się pełnoprawnym instrumentem solowo-akordowym inspirującym kolejne pokolenia muzyków-wirtuozów.

Również w europejskiej muzyce folkowej mandolina znalazła swoje miejsce. Na fali zainteresowania muzyką irlandzką mandolina zaczęła coraz częściej pojawiać się w zespołach. Najczęściej jest to instrument z nieco większym pudłem rezonansowym, płaskim wierzchem i dnem oraz owalnym otworem - taki typ coraz częściej nazywany jest mandoliną irlandzką. Technika gry opiera się głównie na jednogłosowym prowadzeniu melodii z użyciem charakterystycznych ozdobników.

Warto wspomnieć jeszcze o nowoczesnych instrumentach hybrydowych jak banjo-mandolina, mandolina rezofoniczna czy elektryczna - ta ostatnia ma często 4 lub 5 strun (strój cgdae) i umożliwia grę technikami typowymi dla gitary elektrycznej.