Zamiast "Last Christmas"

Przedstawiamy nasz subiektywny i alternatywny do popowych kolęd przegląd dawnych i nowych pieśni związanych z Bożym Narodzeniem. Zaczynamy od rodzimego podwórka. Oto jedna z najstarszych polskich kolęd w wykonaniu dwóch różnych, lecz bardzo ważnych dla naszej sceny folkowej zespołów:

 1. Werchowyna - Pójdziemy Bracia

2. TerazMy - Pójdziemy Bracia w Drogę z Wieczora

Warto też sięgać do dorobku Oskara Kolberga - tutaj jedna z pięknych kolęd z okolic Krakowa i, co ciekawe, zawierająca dawne, karpackie brzmienie:

3. Córy Mary - Przed harendą stoi jawor

Przenieśmy się na szeroko rozumianą Wschodnią Słowiańszczyznę. Przed nami jedna z najbardziej popularnych na Ukrainie i Białorusi kolęda "Szczodryj Wieczar Tiabie" w wersji "z Pitera" zaśpiewana po rosyjsku. Można było ją usłyszeć na żywo m.in. podczas koncertów Otawa Jo w Krakowie i Warszawie w listopadzie:

4. Отава Ё и 'Василиса - Как в Иерусалиме рано зазвонили

Niezmordowany białoruski bard, Żmiciar "Todar" Wajciuszkiewicz, zaproponował wersję folk-eleckto-rockową kaliadki we współczesnym wydaniu z zachowaniem tradycji związanych z kolędowaniem:

5. Зміцер Вайцюшкевіч - Калядка

Przepięknie interpretuje szczedriwkę polsko-ukraińska DagaDana:

6. DagaDana - Shchedryi vechir

Za Bugiem tradycje śpiewania kolęd to temat - rzeka. Gorąco zatem polecamy własne poszukiwania a my przenosimy się na Bałkany i zaczniemy od Bułgarii. Tutaj praktycznie każdy region ma swoje tradycje kolędnicze. Nam bardzo przypadły do gustu te z okolic Warny. Oto przykład:

7. Оркестър Бриз - Коледарски песни от Варненско

W Rodopach i okolicach jedną z najpopularniejszych ludowych kolęd jest Malka moma, dwori mete, wykonywana w wielu wersjach przez różnych wykonawców. Jedną z klasycznych wersji jest ta:

8. Васила Вълчева със Стрндж група - Малка Мома двори мете

Jedną z najpiękniejszych kolęd serbskich jest Zapeli se dva slaveja:

10. ветлана Спајић и Бокан Станковић - Запели се два славея

Inną, mającą bardzo dawne korzenie jest Dunu vetar, Koledo wykonywana w wielu wersjach. Jedną z nich jest ta:

11. Adam Brnac - Dune vetar, Koledo

W Chorwacji natomiast usłyszymy takie kolędowanie, z bardzo charakterystycznym brzmieniem instrumentów strunowych:

12. Vuga - Danak Svanu, Koledo

Zajrzyjmy na chwilę do Rumunii. Tutejsze tradycyjne kolędy mają charakterystyczną transową rytmikę i do dziś powstają na jej bazie współczesne colinde. Dobrym przykładem jest cały set kolędowy nagrany i zaśpiewany przez naszą przyjaciółkę Sorinę Ceugeę i jej zespół. Wśród nich znalazła się ta pieśń:

13. Sorina Ceugea - E vremea de sărbătoare

Łuk Karpat ma wiele wspólnych tradycji kolędniczych z polskimi Góralami i nie tylko, co nie powinno dziwić. Przepięknym przykładem jest, mające prastare korzenie, chodzenie z Turoniem, które w Rumunii nazywane jest capră i wygląda tak:

14. Roxana Sava - Ţa ţa ţa, caprită, ţa!

Czas na Węgry. Tutaj tradycyjne kolędowanie ma podobną tytmikę i brzmienie do tego z sąsiedniej Rumunii. Jedną z najpiękniejszych kolęd Bratanków jest Kiskarácsony-Nagykarácsony, którą w repertuarze ma również legenda węgierskiego rocka:

15. Omega - Kiskarácsony-Nagykarácsony

Przenosimy się na Morawy. Tutaj od lat działa Tomáš Kočko i jego orkiestra. Tom nie tylko odkurza dawne kolędy ale komponuje nowe. Posłuchajmy:

16. Tomáš Kočko & Orchestr - Hej Koleda 

A oto jedna z najbardziej archaicznych, zachowanych kolęd, Vyjdi Slunko, w wersji współczesnej, opartej o zachowany tekst:

17. Tomáš Kočko & Orchestr - Hodovnice (Vyjdi Slunko):

I na koniec naszego przeglądu kolędniczego zaglądamy na Litwę. Tutejsze kolędy mają w sobie dużo pierwiastka pogańskiego, np. pieśń o dziewięciorogim jeleniu:

18. Honeypaw - Kalėdų rytų rožė inžydo

Redakcja Folk24 składa Wam najserdeczniejsze życzenia Zdrowych, Spokojnych Świąt i Szczodrych Godów.

Do siego Roku !!!