Blondwłosa Anielica

Emilia Denisa Răducu urodziła się w 1989 w Drăgăşani (region Vâlcea) w rodzinie o silnie zakorzenionych tradycjach muzycznych. Jej dziadek był znakomitym skrzypkiem ludowym a ojciec lautarem-saksofonistą. Denia od wczesnego dzieciństwa śpiewała. Gdy miała 14 lat, została zauważona przez swojego wujka, znanego pieśniarza manele, Florina Pește. Jej pierwszy oficjalny utwór to „Dacă pozele ar vorbi", dla którego został nagrany teledysk utrzymany w sepii, tak jak stare fotografie. Zobaczmy:

Pierwsze utwory Denisy skomponowane były właśnie przez Florina Peşte i utrzymane w klimacie etno-popowym z nutką orientalno-indyjską oraz balladowych, np. „Lumea doarme eu n am somn”, „Am pe telefonul meu”,"Am să scriu pe cer te iubesc” czy „Inima mea bate-ntruna”. Jedną z najpiękniejszych jej ballad jest, do dziś uwielbiany przez fanów, utwór „Ce suflet ai”:

Denisa ukończyła szkołę podstawową w Ştefăneşti (jud. Vâlcea) i kontynuowała naukę w Zespole Szkół Bratianu w Drăgăşani oraz w Technical College Petru Rares w Bukareszcie. Jednocześnie jej kariera muzyczna rozwijała się bardzo szybko. Po składance zatytułowanej po prostu „Denisa, Eliza, Ioana” ukazał się jej pierwszy album solowy,„Denisa No.1”, nazywany także „Unde Ești”. Charakteryzował się bardzo zróżnicowaną stylistyką muzyczną utworów na nim zawartych a jednymi z wówczas największych hitów tej płyty były: dyskotekowy „Te Iubesc” (w duecie z Mr. Juve), utrzymany w klimacie muzica populara „Vorba dulce mult aduce”, etno-popowo-jazzujący „Dacă pleci”: 

i klasycznie manelowy „Ești un hoț”. Album cieszył się wielką popularnością i przysporzył Denisie wielu nowych fanów. Ona sama w tym czasie zaczęła nagrywać kolejne przeboje z już uznanymi manelistami, m.in. z Cristianem Rizescu, Nicolae Guțą, Florinem Salamem, Liviu Puştiu, Sorinem Copilul'em de Aur jak również z hip-hopującym Don Genove i będącymi blisko klimatów raggatonowych Şuşanu i wspomnianym już Mr. Juve. Co najmniej kilka kawałków z tamtych lat weszło do kanonu muzyki manele, m.in. „Vino, vino”, „Cu parintii sa vorbim” a także „Glasul tau il aud mereu”, „Ce cadou frumos ti-am luat” i „Dă-mi un pupic” (pochodzący ze splitu "Salam, Denisa, Liviu"):

Niektóre utwory Denisy powstały w wersjach solo i w duecie, np. "Îti dau gratis inimioara mea " (z Florinem Salamem):  

W jej piosenkach przewijają się też różne motywy muzyczne, od hitów światowej sceny pop w wersji rumuńskiej (np. „Eu acasa, tu plecat”) przez nawiązania do brzmień bollywoodzkich (np. „Nu trece un minut”), brzmień popowych zaczerpniętych ze stylistyki tanecznej muzyki bliskowschodniej (np. „Seara de seara”), pokrewnej manele bułgarskiej czałgi i jugosłowiańskiego turbofolku, np. „Să nu mă cerți”: 

aż do… XIII-wiecznych Cantigas de Santa Maria w utworze "Și motiv dacă aș avea", nagranym przez Denisę z Florinem Salamem w 2007 i umieszczonym na składance „Stelele Anului”:

Denisa poruszała też w swoich piosenkach problem emigracji zarobkowej, znany ludziom w Polsce, Rumunii i innych krajach byłego bloku wschodniego, co zaowocowało utworami „Doamne grea-i străinătatea“ i „Prin străini“:

Nagrała też wiele kolęd bożonarodzeniowych w stylistyce tradycyjnej, folkowej i pop, np. "Noaptea asta de Crăciun":

oraz album z kolędami wydany w 2016 roku.

W latach 2008 - 2010 kolejne hity Denisy pojawiły się na niezliczonych składankach CD z muzyką manele (np.: „Cineva mă sună cu numar privat” na składance "Made in Ro.Mania") oraz aż cztery nowe płyty!

Krążek „Babi & Denisa” nagrany wspólnie z Babi Minune i wsparciem Mr. Juve w stylu etno-dyskotekowym zaowocował nowym brzmieniem i nowymi teledyskami a wielkimi hiciorami tego albumu były kawałki „Prima iubire”, "Eu nu cred în vise" i „Jumatate eu, jumatate tu”:

Dwa kolejne albumy „Denisa și Nicu Vesa” dostępne były  w formie CD i DVD (co ciekawe, obie płyty o tym samym tytule różniły się zawartością w zależności od nośnika), z serią teledysków "live" nagranych w plenerach Muara Lu’Bucur w Bukareszcie. Materiał ten zawierał melodyjne hity „Șase cai prin București", "Badea fluiera la Poartă" i "Șterge mamă lacrima":

a oba krążki utrzymane były w gruncie rzeczy w klimacie zbliżonym do naszego discopolo i sporą dawką brzmień biesiadnych. Jako ciekawostkę należy dodać, że Denisa wystąpiła też jako statystka w solowym kawałku Nicu Vesy „Nu știe cât o iubesc”:

Jest to bodajże jedyny aktorski występ Denisy, oprócz tego wystąpiła też w jednym teledysku Florina Salama - ale było to nagranie live.

Płyta „Dor de Mama”, cała w klimatach folk i muzica populara, nagrana została z orkiestrą Radu Cipriana z Klużu – i ten album przez wielu fanów, zwłaszcza starszych, uważany jest za najlepszy w dyskografii Denisy, był też najbardziej jej znaną płytą w Polsce.

Drugi album solowy, zatytułowany został „2” i zawierał m.in. utwór „Plâng în tăcere”:

Kolejne lata (2011 - 2012) przyniosły płyty nagrane z Alinem Diamantul din Balcani (album „Cel mai frumos nume”) z hitem tytułowym, który przyniósł zmianę wizerunku Denisy z nastolatki na divę sceny manele:

 oraz album „Denisa și Alex” nagrany z Alexem de la Orăștie z nieśmiertelnymi hiciorami „Huța Huța”:

i „Hai la soare”. W 2011 Denisa została też, i to oficjalnie, pierwszą na świecie wokalistką… manele-metalową, za sprawą polskiej formacji folkmetalowej Inimă Sălbatică. Do spotkania między liderem grupy a Denisą i jej menagerem doszło w Bukareszcie w sierpniu 2011, już po tym, jak metalowa wersja utworu „Dragoste multă și ură” podbiła internet:

Suma summarum ukazały się trzy EP-ki (w 2011 i 2013 roku) oraz singiel w 2016. Zespół przyjął nazwę nie od znanego serialu TV a po prostu od piosenki „Inimă Salbatica”: 

Od 2010 do 2017 roku Denisa nagrała również dużo hitów solowych lub w duetach, które ukazały się m.in. na seriach składanek „Chief de Banatieni”, „Manele la maxxim” oraz „Etno-Big”, wychodzących nakładem wytwórni Kompakt Sound, Big Man i Amma Records. Były to m.in. "Cum să traiesc eu fără tine” și „Trăiesc o poveste” (z NEK-iem):

Rozszerzył się też krąg wykonawców, którzy nagrali utwory z Denisą m.in. o legendarnego Adi Minune („Cu tine viața mea”), Fero („Vreau sa-mi spui”), Ionuța Sturzea („Toate florile din lume”), Valencio („Ce frumosi sunt ochii tai”) Ticy’ego (m.in. „Fac orice”, „Ziarele de maine”), Rati’ego Albania („Leya, leya”), Jean’a de la Craiova (m.in. „Ce a fost, a fost”, „Toata viata mea langa tine stau”), Luciana Printu („Iubi, iubi”), Vali’ego Vijele („Cu ochii închiși tot aș vedea”), De Santo ("Las-o așa”, „Când îmi spui te iubesc”, „ K la Hollywood”), Madalinę („Pe nimic și nimeni”, „Vis de dragoste”), Geo Giovani’ego („Lângă tine”), Alessio („Două buze"), Toni’ego (”Iubesc doar ființa ta”) i innych.

Pojawiła się też wspomniana zmiana wizerunku Denisy z nastolatki na divę manele, zwłaszcza w teledyskach „Sistemul din Balcani”, „Milionari”: (nota bene jest to bałkański evergreen, grany także powszechnie w Bułgarii, Serbii i Macedonii), „Inima Nebuna” (nagranego z Mr. Juve), „Nu te pot uita”:

„Pa pa iubire”: (z Şuşanu) i „Sexy Corazon”.

Ukazały się też co najmniej dwa albumy Denisy nagrane z Nicolae Guțą, z hitami „Ce facem cum facem”, „Nu te las”, „Ia măi du-te la” i „Razna razna”:

Koniec roku 2016 i 2017 przyniósł ze sobą takie hity Denisy jak "Rețeta de iubire” ,„Doar o șansă”, „Două jumătati”, „Selfie”, „Hello Hello” ,”N-are,n-are inima mea răbdare”, și „Alarmă am un foc pe inimă” oraz, już po jej odejściu, „Ce bine ne potrivim” i utrzymany w stylu pierwszych jej hitów utwór z Florinem Peste „Aici e locul meu”:

Jest to jej ostatni oficjalny utwór...

Denisa koncertowała poza Rumunią również w Niemczech, Belgii, UK, Włoszech, Hiszpanii i USA. Niestety jej przedwczesna śmierć przekreśliła szanse na koncert w Polsce oraz brutalnie przerwała karierę młodej piosenkarki. Denisa odeszła 23 lipca 2017, w wieku 27 lat, przegrawszy walkę z rakiem.

Pochowana została, na jej wcześniejsze życzenie, w rodzinnej wiosce jej babci na kameralnym cmentarzu położonym przy zabytkowym monastyrze Mănăstirea Şerbăneşti (jud. Ştefaneşti). W wiosce, w której spędziła swoje dzieciństwo i dokąd zawsze chciała wrócić...

Cześć Jej pamięci!

Artykuł powstał we współpracy z portalem www.wrumunii.pl. Pragnę podziękować za pomoc merytoryczną i językową Florinowi Pește i Monice Voitovici.